Ismaela, Zanakalahini'i Abrahama

Indray takariva izay dia nipetrapetraka sy niresadresaka teo amoron-dranomasina ireto mpinamana roalahy, dia I Karim sy Abou izany. Tampotampoka teo dia nanontany I Karim hoe, “Fa inona no nahatonga ny eritreritra tao am-pon’I Abrahama handroaka ny zananilahy hiala tao an-tranony?”.

“Fantatrao ve hoe firy taona Ismaela raha nalefan’I Abrahama izy mianaka? Hoy Abou somary gaga.”

“Ehe! Tsy haiko. Firy taona izy?” Hoy Karim te-hahalala.

Izao no voalazan’ny Torah: “86 taona Abrahama raha teraka an’Ismaela Hagara. 99 taona Abrahama no niseho taminy indray Andriamanitra ka nanamafy taminy fa homeny zanakalahy izy amin’ny alalan’I saraha, afaka herintaona”,1

“Koa 14 taona izany Ismaela raha teraka Isaka” hoy Karim. “Tamin’izay fotoana izay ve izany izy no noroahina?”

“Telo taona taorian’izany, izany hoe fito ambinifolo taona izany, rehefa notazana Isaka.2Tsy vao sambany akory izany no niala ny tranon’I Abrahama ny reniny”. “Koa oviana izany ny voalohany? Toa gaga I Karim.

“Talohan’ny nahaterahan’Ismaela. Araka ny ambaran’ny Torah, dia nitondra vohoka an’Ismaela I Hagara no nanomboka nanao tsinontsinona ny tompovaviny. Koa nampahorian’I Saraha izy dia nandositra, fa Andriamanitra Tenany mihitsy no niditra an-tsehatra ka namerina an’I Hagara ho any an-tranon’I Abrahama. Andeha hovakiantsika manontolo io tantara io ao amin’ny Genesisy toko faha-16:

“Ary Ilay anjelin’I JEHOVAH nahita azy teo anilan’ilay loharano anankiray tany an’efitra, dia teo anilan’ilay lalana eo amin’ny lalana mankany Sora. Ary hoy izy, “Ry Hagara, andevovavin’I Saray, avy taiza hianao? Ary hankaiza?” Ary hoy izy, “Mandositra ny tavan’I Saray tompovaviko aho”. Dia hoy ilay anjelin’I JEHOVAH taminy,”Hataoko maro indrindra ny taranakao, ka tsy ho azo isaina izy noho ny hamaroany.” Ary hoy indray ilay anjelin’I JEHOVAH taminy, ”Indro, manana anaka hianao ka hiteraka zazalahy, ary ny anarany hataonao hoe Ismaela, satria efa nihaino ny fahorianao JEHOVAH. Ary izy ho lehilahy toy ny boriky dia; ny tanany hamely ny olona rehetra, ary ny tanan’ny olona rehetra kosa hamely azy; eny honina eo tandrifin’ny rahalahiny rehetra izy.” Ary Hagara nanao ny anaran’I JEHOVAH ,Izay niteny taminy hoe,”Hianao no Andriamanitra Izay nahita; fa hoy izy, “Tsy teto va no mbola velona aho taorian’ny fahitana?3

Eto dia misy zava-dehibe tsy azontsika odian-tsy hita. Fantatr’I Hagara fa tsy hoe anjely fotsiny akory no niresaka taminy. Fantany fa Andriamanitra velona io. Nomeny Azy ny anarana hoe, Ilay Andriamanitra izay nahita ahy. Mazava fa raha anjely fotsiny tsy afaka hanome teny fikasana hoe, “”Hataoko maro indrindrra ny taranakao ka tsy ho azo isaina izy noho ny hamaroany”. Ismaela no zaza voalohany voalaza fa nandray ny anarany avy tamin’Andriamanitra talohan’ny nahaterahany, ary ny dikan’ny anarany dia; Mihaino Andriamanitra. Io anarana io dia mampahatsiaro an’Ismaela sy ny taranany mandrakariva fa hihaino azy Andriamanitra isaky ny tena miantso marina sy mitaraina famonjena Aminy izy ireo”.

“Mahatalanjona izany!” hoy Karim. “Nefa mbola mihevitra zaho fa tena mampalahelo tokoa izany hoe ray mandroaka ny zanany izany na dia 17 taona aza izy. Angaha tsy tiany intsony ny zanany?”

“Ehe,e!, tiany ke. Misy raha mitranga sy misy dikany anaporofointsika an’izany ao amin’io tantara io. Raha mbola 13 taona Ismaela dia niseho tamin’I Abrahama indray Andriamanitra mba hanamafy ny fanekena nataony taminy talohan’ny nahaterahan’Ismaela, “izay haterakao, dia izy no handova anao”.4

Nieritreritra I Abrahama tao anatin’izay 13 taona izay fa Ismaela io zanakalahy nolazain’Andriamanitra io. Tiany I Ismaela ary nokolokoloiny. Tsy isalasalana fa nohazavain’I Abrahama tamin’Ismaela ny fitahian’Andriamanitra ny firenena rehetra nampanantenain’Andriamanitra avy amin’ny taranany. Ary izao Andriamanitra niseho taminy indray fa hiteraka zazalahy Saraha. Tsapan’I Abrahama fa diso hevitra izy. Ilay tena zazalahin’ny teny fikasana dia ho teraka afaka herintaonan’io fotoana io.

“Niankohoka tamin’ny tany teo anatrehan’Andriamanitra Abrahama nanao hoe,” Enga anie ka Ismaela no ho velona eo anatrehanao!”5 Avy teo Andriamanitra namaly azy hoe, “Ary ny amin’Ismaela dia efa nihaino anao Aho,indro efa nitahy azy Aho, ka hahamaro ny taranany sy hampitombo azy indrindra: hiteraka andriana roambinifolo izy satria efa notendreko ho firenena lehibe”6

“Ny fanekena nataon’Andriamanitra tamin’I Abrahama dia fanekena tamin’ny ra, ka ny famorana izay famantarana akaiky sy masina indrindra amin’ny roa tonta io. Ny Tenin’Andriamanitra dia milaza hoe, “noforana tamin’io andro iray io Abrahama sy Ismaela zanany”7. Ny teny tsirairay izay ampiasain’Andriamanitra dia misy dikany iaby. Tiany ho fanatatr’izao tontolo izao fa Ismaela sy izao tontolo izao taty aoriana rehetra dia tafiditra ao anatin’io fifanekena mandrakizay amin’ny ra io.

“Inona no dikan’izany?” hoy Karim liana mihitsy.

“Ny dikan’izany dia hisy andro handatsahan’Andriamanitra ra ho famonjena mandrakizay ho an’ny taranak’Ismaela!”

“Diso ve Abrahama naka an’I Hagara ho vadiny?” hoy karim nanontany sy nanahy.

“Tsy diso izy raha ny fomba tamin’izany fotoana izany, fa diso kosa izy raha araka ny fitsipi-dalaon’Andriamanitra” no jerena. Tsy mbola niteny tamin’I Abrahama Andriamanitra hoe tokony haka vady faharoa izy. Ny fananana vady faharoa dia miteraka olana foana. Ny namoronan’Andriamanitra ny lehilahy dia ny hanana vady tokana fony Izy namorona an’I Eva ho an’I Adama tao amin’ny sahan’I Edena. Tsy ny fombafomba sy ny kolotsaina no fenitra tratrarintsika fa ny lalan’Andriamanitra”.

“Ary Ismaela? Inona no nitranga taminy nony noroahin’I Abrahama ry zareo?”

“Andraso kely! Aza maika. Heveriko fa tsy hoe nisy tanjona hoe nandroaka azy hiala ny trano akory! Rehefa nangataka an’I Abrahama handroaka an’Ismaela Saraha satria Ismaela nanesoeso teo amin’ny fetin’ny fahamaotina, dia hoy ny Torah amintsika hoe,”…ratsy dia ratsy teo imason’I Abrahama izany noho ny amin’ny zanany lahy”. Dia niditra an-tsehatra indray Andriamanitra ka niteny tamin’I Abrahama tsy hanahy ny amin’Ismaela fa hitahy an’Ismaela Izy.

Fa teo noho eo ihany dia nataon’Andriamanitra nahitsy tamin’I Abrahama ny Teniny hoe, “Ny taranaka, milaza zavatra tokana, manambara ny amin’ny Persona(Jesosy)- izay ho fitahiana ny firenena, dia  ho tonga amin’ny alalan’ny taranak”Isaka.”8

“Ka  tsara lavitra izany Isaka?”

“Tsia , tsy misy ifandraisana amin’ny hoe iza no tsara na iza no ratsy izany. Ny mpaminany Isaia dia nilaza fa ny fahamarinantsika rehetra dia tahaka ny lamba mihosin-dra (isaia 64:5). Nifidy ny taranak’Isaka sy ny tanin’ny Isiraely tao amin’ny planiny Andriamanitra. Tamin’ny alalan’izany taranaka izany sy io tany kely io no ahaterahan’ny Mpamonjy, avy eo amin’ny ivon’izao tontolo izao no hiverenan’I Jesosy ho Mpanjaka hitsara izao tontolo izao”.

“Ka avy avy hatrany dia voavonjy ho azy ary ve ny Jiosy satria nofidin’Andriamanitra io taranaka io sy io tany io?”

“Tsia , tsy izany velively. Tsy misy mendrika ny famonjena noho ny asa soa. Ny Jiosy amin’izao fotoana izao dia mila manaiky an’I Jesosy ho Tompony toy ny firenena rehetra. Fa I Paoly apostoly aza ao amin’ny Romana 11:25 dia miteny hoe, ‘ Fa tsy tiako tsy ho fantatrareo izany zava-miafina izany ry rahalahy, fa efa misy fahamafisam-po manjo ny Isiraely sasany, mandra-piditry ny hafenoan’ny Jentilisa…”. Amin’izao andro farany izao isika dia afaka manantena taranak’Ismaela marobe, hahalala ny tena maha-Izy an’I Jesosy.”

“Andao hotohizana ny tantaran’Ismaela. Nomen’I Abrahama vatsy ampy ahatratrarany ny fantsakana manaraka Hagara sy Ismaela. Fa toa tsy hitan’I Hagara io fantsakana io. Nony tsapany ny olana, dia navelany irery Ismaela ka lasa nihataka lavidavitra izy ary nipetraka nitomany. Tonga taminy ny anjelin’ny Tompo ary araka ny hevitrao inona no nolazainy taminy?”

“Angamba mety hoe, “Aza mitomany ry Hagara fa mihaino anao Andriamanitra!” hoy ny navalin’I Karim.

“Tena hainao tsara mihitsy! Hoy ny Soratra Masina hoe,”Ary hoy Izy taminy,”Inona izato manjo anao ry Hagara? Aza matahotra, fa efa ren’Andriamanitra ny feon’ny zaza eo amin’ny itoerany.”9. Aza hadinoina fa ny dikan’ny hoe Ismaela dia”Mihaino Andriamanitra”. Na amin’izao vanin’andro izao aza, Andriamanitra dia mandre ny fitarainana mila famonjena, izay atao amin’ny fo tsotra avy amin’ny taranak’Ismaela.  Avy eo dia nasehon’Andriamanitra an’I Hagara ny fantsakan-drano teo akaikiny, izay namonjy ny fiainan’izy mianaka”.

“Tena nisy fiantraikany lalina teo amin’ny fiainan’ity zazalahy ity anagamba iny zavatra niainany tany an-tanihay iny an!”, hoy Karim.

“Eoa, tsy isalasalana fa alahelo, fahatsiaroavan-tena ho voaiikilika, fangidiana sy fanaintainana no naka fakany lalina tao amin’ny firenena izay taranany. Fa mbola nihaino azy ireo indray Andriamanitra ka nanome ny ranon’ny fahasitranana. Toy ny antsoantso nataon’I Jesosy tao amin’ny andro firavoravoana tao Jerosalema hoe, “Raha misy olona mangetaheta, aoka izy hanatona Ahy ka hisotro. Izay mino Ahy dia hisy onin’ny ranovelona hiboiboika avy ao an-kibony, araka ny voalazan’ny Soratra Masina, Ary ny Fanahy, Izay efa horaisin’ny mino Azy no nolazainy Tamin’izany;”10

Inona no tian’Andriamanitra ambara amin’ilay hoe andriana nampanantenainy an’Ismaela? Hoy Karim nanontany.

“Nanana zanakalahy 12 Isimaela. Nambaran’Andriamanitra ao amin’ny Soratra Masina ny anaran’izy ireo. Azonao vakiana ny tantaran’ireo zanakalahy roa ambin’ny folo ireo sy ny toerana nonenany ao amin’ny Genesisy 25, manomboka ao amin’ny andininy 13-14. Niparitaka avy tao Egypta izy ireo ary nanerana an’I Arabia. Notahiana ara-isa tokoa ny taranak’Ismaela ka niely araka ny Tenin’Andriamanitra. Fa ny tena fitahiana tapitr’ohatra dia ny fampanantenana Famonjena amin’ny alalan’I Jesosy Kristy izay hany Mpamonjy mendrika, satria tsy nanana ota Izy.

“Fantatrao ve fa 175 taona Abrahama no maty ary ny Torah dia milaza fa “Isaka sy Ismaela zanany nandevina azy tao amin’ny zohy tao Makpela”11. 62 taona taorian’ny nandroahana an’Ismaela izany no nitranga. Koa Ismaela izay efa 89 taona tamin’izany ary ny rahalahiny tsy iray reny taminy dia 75 taona”. Mampalahelo fa tsy mifankatia ny taranak’izy mirahalahy ireo ankehitriny. Toa tsy fantany fa samy tafiditra ao anatin’ny teny fikasana ny amin’ny famonjena ny fireneny” hoy Karim.

“Eoa, mampalahelo” hoy Abou. “Kanefa tsy mbola tara. Na iza na iza dia mbola afaka miditra amin’io fanekena io na rahoviana na rahoviana. Amin’ny vavaka fotsiny ianao dia afaka miaiky amin’Andriamanitra fa mpanota ka tsy mahavonjy tena. Dia miditra amin’ny fanekena ianao amin’ny fangatahanao an’I jesosy hiditra eo amin’ny fiainanao, ka ho tonga Mpamonjinao manokana. Amin’izay fotoana izay dia hanaiky anao ao amin’ny fanekena Andriamanitra amin’ny alalan’ny sorona nataon’I Jesosy Kristy. Amin’izay Jesosy maniraka ny Fanahiny Masina hampitoetra ny Fiainany ao anatinao. Ny Fanahy Masina amin’izay fotoana izay no ho vavolombelona amin’ny fanahy maha-olona anao fa miditra ao amin’ny fanekena ianao ary tonga zanak’Andriamanitra. Na zovy na zovy dia afaka manao izao vavaka izao. Na avy amin’ny firenena inona ianao na avy amin’ny firenena inona, fa natao ho an’ny firenena rehetra izany. Ny Soratra Masina dia milaza hoe,” Tsy ho menatra izay rehetra mino Azy; fa tsy misy hafa, na Jiosy na Grika(Jentilisa) fa iray ihany ny Tompon’ izy rehetra, sady manankarena homena izay rehetra miantso Azy Izy. Fa izay rehetra miantso ny anaran’ny Tompo no hovonjena”.12

Ny votoatin’ny tantaran’Ismaela dia azo fintinina amin’ny fehezanteny hoe: MIHAINO ANDRIAMANITRA, MANDRE ANDRIAMANITRA ary MIAHY ny taranak’Ismaela Izy. Tia anao Izy ary TIANY hovonjena ianao!

1 Gen 16:16; 17:1-19; 2 Gen 21:8-14;

 3 Gen 16:7-13; 4 Gen 15:4; 5 Gen 17:18

6 Gen 17:20; 7 Gen 17:26; 8 Gen 21:10-13; 9 Gen 21:17; 10 Jaona7:37-39;

11 Gen25:9 ; 12 Rom 10:11-13